کودکان در سنین خردسالی به هویت جنسیتی خود پی می‌برند و خود را در دسته پسران یا دختران جای می‌دهند. درست است که تفاوت‌های جنسیتی آن چنان بارز و مشخص نیستند اما به هر حال خطوط باریکی بین توانایی‌ها و مراحل رشد دختران و پسران وجود دارد. در چهار سالگی معمولا کودکان، جنسیت را بر اساس عوامل ظاهری تشخیص می‌دهند برای مثال داشتن موهای بلند را مختص خانم‌ها می‌دانند و گاه حتی جنسیت افراد را با توجه به تغییر اندازه موهایشان، متغیر می‌دانند شاید به این دلیل ساده که هنوز متوجه نیستند که جنسیت عنصری ثابت است و با عناصر ظاهری تغییر نمی‌کند. به عقیده دکتر شارون کارور، استاد روان‌شناسی دانشگاه کارنگی، کودکان عموما بر اساس کلیشه‌های جنسیتی، بین انسان‌ها تمایز قائل می‌شوند.
پسرها در این حدود سنی، عاشق اتومبیل‌ها، کامیون‌ها، ابزار و اسلحه هستند گرچه در این میان نقش طبیعت و تربیت هر دو درکار است. یعنی نه تنها کودکان از نظر وراثتی نسبت به برخی تفاوت‌های رفتاری و علایق خاص، گرایش ذاتی دارند بلکه تاثیرات محیطی و تربیتی نیز بر علایق و رفتارهای آنان موثر است.
در اینجا می‌توانیم به چند مورد از خصوصیات پسران اشاره کنیم:
- پسران به طور معمول تحرک بیشتری دارند و دوست دارند فضای بیشتری برای جست و خیز و دویدن داشته باشند. پسران بیشتر از دختران علاقه به بازی با ابزار و وسایل بزرگ دارند و دوست دارند مدام در حال حرکت و فعالیت فیزیکی باشند.
- پسران معمولا به خوبی دختران نمی شنوند و برای اینکه توجه آنها را جلب کنید باید با صدای بلندتری صحبت کنید و یا حتی با حرکت دست، آنها را مورد خطاب قرار دهید. اگر فکر می‌کنید پسرتان، نسبت به حرف‌های شما بی‌توجه یا فراموشکار است باید از او بخواهید حرف شما را تکرار کند تا مطمئن شوید که به‌درستی منظور شما را درک کرده است.
- به پسران وقت بیشتری بدهید تا کاری که به آن مشغول هستند را تمام کنند و سپس به فعالیت بعدی بپردازند.
- اگر پسرتان با سایر همسالان خود درگیر می‌شود و یا زد و خورد اندکی راه می‌اندازد، نگران نشوید این خصوصیت طبیعی و اقتصای سنی او است. البته که باید راه و روش صحیح ابراز خشم را به او بیاموزید ولی وحشت‌زده نشوید و فکر نکنید که پسرتان رفتاری وحشیانه و خطرناک دارد.
****
دختران در سنین پیش از دبستان، خیلی آرام تر از پسران هم‌سن خود هستند آنها موجودات ملوسی هستند که عاشق رنگ صورتی، عروسک‌ها و پری‌ها هستند. دوست دارند ساعت‌ها به داستان پریان و شاهزاده‌خانم‌ها گوش کنند. آنها آرام در گوشه‌ای می‌نشینند، عروسک‌ها را دور خود می‌چینند و مشغول بازی می‌شوند.
برخی از خصوصیات دختران در سنین پیش‌دبستانی از این قرار است:
- حتی در سنین پائین نیز، ترشح هورمون اکسی‌توسین در دختران سبب بروز رفتارهای مراقبت‌کننده و محبت‌آمیز که مختص مادران است می‌شود. دختران دوست دارند از عروسک‌ها، نوزادان و بچه‌های دیگر مراقبت کنند آنها اغلب پسران را موجوداتی ویرانگر و بی‌ملاحظه می‌دانند که فقط دوست دارند به همه چیز لگد بزنند و ارزشی برای روابط انسانی قائل نیستند.
- مهارت‌های کلامی مثل دایره لغات، مهارت‌های ارتباطی، سخن گفتن و زبان‌آموزی در دختران زودتر از پسران رشد می‌کند.
- دختران معمولا از تمام حواس خود استفاده می‌کنند در حالی که پسران بیشتر بر روی حس بینایی خود متمرکز هستند.
- دختران در این سن علاقه زیادی به پدرانشان دارند که نه تنها نشانه‌ای از محبت به پدر بلکه علامتی از همانندسازی با مادر است.
به طور خلاصه می‌توان گفت که دختران و پسران تا حدودی از نظر رفتار، علایق و توانایی‌ها با هم متفاوت هستند ولی شرکت در جمع‌های دوستانه، بازی با همسالانی از هر دو جنس همراه با مراقبت والدین و مربیان مهدکودک‌ها به کودکان کمک می‌کنند با خصوصیات و توانایی‌های هر دو جنس آشنا شوند و ارتباط سالم و احترام‌آمیزی در دوران بزرگسالی با یکدیگر برقرار کنند.
****