برای بسیاری از بزرگسالان تکنولوژی یک نعمت به شمار میآید که میتواند زندگی را کاملا متحول و منظمتر نماید اما وقتی صحبت از استفاده کودکان از تکنولوژی به میان میآید، ترس و نگرانیهایی والدین را در مورد میزان یا زمان استفاده از تکنولوژی توسط فرزندانشان درگیر میکند.
اسکات اشتاینبرگ، نویسنده کتاب "پدر و مادری برای کودکان "های تِک": راهنمای استفاده از اینترنت برای کودکان" در باره استفاده از تکنولوژی هشدار میدهد که والدین باید همزمان نقش راهنما و محافظ را ایفا نمایند. به گفته او "والدین باید به خوبی کودکان را در مورد نحوه و میزان استفاده از تکنولوژی آموزش دهند و بینش آنها را در خصوص مسائل و چالشهای استفاده از فناوریهای هوشمند بسط دهند و به آنها کمک کنند تصمیمات درست را در زمان مناسب بگیرند و در مواقع نیاز کمک بخواهند"
امروزه کودکان اولین تلفن هوشمند شخصی خود را از سنین بسیار پائین به دست میآورند طبق بررسیهای انجام شده در سال 2016 کودکان به طور متوسط در ده سالگی اولین گوشی هوشمند خود را خریداری میکنند این در حالی است که در سال 2012، سن استفاده از تلفن شخصی، 12 سال بود.
روزنامه یو اس آ تودی، مصاحبهای را با اسکات اشتاینبرگ انجام داده و سوالاتی که بیشترین درگیری والدین را به خود اختصاص میدهد را با او مطرح کرده و پاسخهای او را منتشر نموده است:
سوال: اگر تنها یک نصیحت برای والدین در مورد استفاده کودکان از تکنولوژی داشته باشید، آن چیست؟
پاسخ: فراموش نکنید این وظیفه تماما بر عهده والدین است و نه کودکان. این والدین هستند که باید سعی نمایند در زندگی دیجیتال و آنلاین فرزندانشان درگیر باشند و تعاملات آنها را در دنیای واقعی و دنیای دیجیتال هر دو مدیریت کنند. معمولا نقش مربیان و شاگردان در زمینه استفاده از فناوری در دنیای ما عوض شده است این کودکان هستند که با تکنولوژی بزرگ میشوند و بسیار بهتر از والدین و بزرگسالان دیگر میتوانند از انواع وسایل هوشمند استفاده کنند بنابراین این کاملا بستگی به والدین دارد که اگر مایل هستند در زندگی دیجیتال کودکانشان نقش موثر و فعالی ایفا نمایند باید خود را با زندگی فناورانه امروز وفق دهند و سعی در آموختن و همراه بودن با فرزندانشان داشته باشند. معمولا کودکان، والدینی که سنتی و از نظر فناوری عقبمانده هستند را وارد زندگی مجازی خود نمیکنند و این شکاف هر روز فزایندهتر میشود.
سوال: چگونه والدین میتوانند میزان استفاده از وسایل الکترونیکی و هوشمند را مدیریت کنند؟
پاسخ: میتوان گفت بهترین نسخه برای تعیین میزان استفاده از صفحات نمایشگر برای کودکان 30 تا 60 دقیقه در روز است که البته این میزان میتواند با ورود نوجوانان به سن 13 و بالاتر، کمی افزایش یابد. معمولا نوجوانان برای انجام تکالیف مدرسه و یا بازیهای آموزشی آنلاین و انجام پروژههای درسی گروهی از اینترنت و شبکههای اجتماعی استفاده میکنند. اما باید دقت کنید که این وسایل همزمان میتوانند وسیلهای برای غرق شدن در بازیهای آنلاین گروهی، اعتیاد به شبکههای اجتماعی و وقتگذرانیهای بیهوده در اینترنت شود و نه تنها اوقات مفید نوجوانان را به هدر دهد بلکه هیچ رابطه مفید و مناسبی را با دنیای واقعی و تجارب زندگی واقعی کودکان و نوجوانان نیز برقرار ننماید. بنابراین مهم است که بر قانون 30 تا 60 دقیقه برای کودکان و حداکثر 120 دقیقه را برای نوجوانان ایستادگی کنید.
سوال: چه زمانی برای خریدن اولین تلفن هوشمند برای کودکان مناسب است؟
پاسخ: پاسخ به این سوال نیز بستگی به خود خانوادهها و برداشت آنها از میزان رشد و بلوغ فکری و نیاز فرزندانشان دارد. اما معمولا حداقل سن برای داشتن تلفن همراه هوشمند 13 سال است. با این حال همیشه میزان نیاز به تلفن همراه نیز میتواند یک گزینه تعیینکننده باشد برای مثال کودکی که مدتی را خارج از منزل همراه با دوستان میگذراند یا به اردو یا سفرهای تفریحی، بازدید علمی یا کلاسهای فوقبرنامه رفته است و اطلاع از وضعیت سلامت او برای شما اهمیت دارد، میتوانید تلفن همراه به او بدهید و موقعیت او را به طور دقیقتری پیگیری نمائید.
سوال: چگونه والدین میتوانند کودکان را برای استفاده از شبکه های اجتماعی آماده کنند؟
پاسخ: اولین کار والدین این است که به نحو مثبت و موثر و آگاهیبخشی در مورد کارکرد شبکههای اجتماعی صحبت کنند. همچنین نقاط قوت و ضعف، مزایا و خطرات شبکههای اجتماعی مجازی را مورد بحث و بررسی قرار دهند و کودکان و نوجوانان خود را مطمئن نمایند که هر زمان که احساس خطر یا نیاز نمودند والدین برای مشورت و راهنمایی حاضرند و بدون قضاوت میتوانند به حرفهای او گوش دهند و راهنمایی کنند.
قدم بعدی وضع قوانین ساده و قابل انجام برای میزان استفاده از شبکههای اجتماعی در منزل است مثلا ساعاتی که هر فردی و به خصوص نوجوانان میتوانند در شبکههای اجتماعی وقت بگذرانند و چه زمانی باید گوشی و لپتاپ خود را خاموش کنند. یا اینکه در زمان مطالعه یا انجام تکالیف مدرسه نباید از شبکههای اجتماعی استفاده کنند و دچار حواسپرتی شوند. معمولا در همه این موارد بهترین مثال و الگو برای کودکان خود والدین هستند. در صورتیکه والدین تمام وقت خود را در صفحات نمایشگر بگذرانند نمیتوانند کودکان را از آن منع نمایند.
سوال: چطور امنیت اینترنتی را برای فرزندانمان تامین کنیم؟
پاسخ: این یک موضوع کاملا جدی و مهم است. امروزه به سبب گستردگی امکانات استفاده از اینترنت و شبکههای اجتماعی، همه مردم و از جمله کودکان و نوجوانان به راحتی ممکن است در معرض خطر آزارگران دیجیتال قرار بگیرند. این آزارها میتواند انواع مختلفی داشته باشد از باجخواهی گرفته تا ارسال تصاویر و متون مستهجن و هرزهنگاری و از آزار کلامی در اظهارنظر روی عکسها گرفته تا وارد کردن نوجوان در باندهای خلافکاری. بنابراین همیشه مراقب باشید به فرزندانتان در مورد روی تاریک فضای مجازی نیز به خوبی توضیح دهید. معمولا در چنین مواردی موعظه کردن چندان مفید نیست بهترین روش این است که فرزندان را وارد یک بحث و تعامل دوجانبه کنید هم بگوئید و هم از او بشنوید و بخواهید تجارب خود و دوستانش را برای شما تعریف کند و با هم به دنبال راهحل بگردید و نشانهها را شناسایی کنید.
حریم خصوصی از جمله مفاهیمی است که باید در دنیای دیجیتال و مرتبط امروز مورد بحث و بازتعریف قرار گیرد. اینکه فرزند شما بداند اسم و مشخصات خود و خانوادهاش، نشانی منزل و حساب بانکی و عکسهای خانوادگی جز و حریم شخصی به شمار میآیند و نباید بدون دلیل و بدون اطمینان از نیت طرف مقابل، با دیگران به اشتراک گذاشته شود.
این نکته را هم فراموش نکنید که مثل هر موضوع دیگری، همیشه این فرزند شما نیست که ممکن است قربانی شود گاهی علیرغم میل شما، این فرزندان خود شما هستند که ممکن است دیگران را مورد آزار اینترنتی قرار دهند. هک کردن، اظهار نظرهای رکیک و سایر انواع آزار را حتی اگر از جانب فرزند خودتان نسبت به دیگران صورت گرفت جدی بگیرید و با آن مقابله نمائید.
منبع:
Molina, Brett. (Nov 19, 2017). When Should I let my kid get a phone? A modern Parenting Q & A. USA Today.