کمتر مدرسی است که در مورد منافع فعالیتهای گروهی در کلاسهای درس چیزی نداند. دانشجویان میتوانند بسیاری از مهارتهای پایهای ضروری محیطهای کار را در جریان کارهای گروهی بیاموزند (وزارت توسعه آموزش عالی انتاریو، 2005) مشارکت حافظه را تقویت میکند، موفقیت را افزایش میدهد، عزت نفس و فراشناخت را تقویت میکند و میتواند یادگیری فعال را به خصوص در ارتباط با گروههای متنوع و متکثر افزایش دهد (Bossert 1988; Bowman, Frame, and Kennette 2013; Hennessey 1999; Kennette and Frank 2010; Kramarski and Mevarech 2003; Rajaram and Pereira-Pasarin 2007; U.S. Department of Education 1992). اما علیرغم تمام منافع کارهای گروهی، هنوز بسیاری از مدرسان نسبت به استفاده از این تکنیک در کلاسهای درس خود شک دارند.
پیش از آغاز
صرفنظر از درس و رشتهای که تدریس میکنید، ممکن است برای اجرای فعالیتهای گروهی با مقاومت دانشجویان مواجه شوید. احتمالا دانشجویان شروع خواهند کرد به غر زدن یا زیر سوال بردن روش تدریس شما و در مورد اینکه این روش موثر یا کارآمدی نیست، اظهار نظر خواهند کرد. باید بدانید موفقیت یک فعالیت گروهی مستلزم همراهی هم استاد و هم دانشجو است بنابراین بهترین کار این است که این کار را به تدریج و از آغاز ترم، شروع کنید. اگر در جلسات اولیه ترم، فعالیتهای گروهی کوچکی را اجرا کنید، به مرور میتوانید یک پروژه گروهی بزرگ را پیادهسازی کنید.
در ادامه چند نوع فعالیت گروهی برای اجرای در کلاسهای درس پیشنهاد میشود:
کار گروهی: ساختن، ایجاد کردن
یکی از بهترین روشها برای درونی کردن دانش، بازخوانی و سنتز اطلاعات است که میتواند در جریان یک فعالیت گروهی برای ایجاد چیز تازهای به کار گرفته شود: مثل نوشتن یک نمایشنامه، یک قطعه موسیقی، یک برنامه کامپیوتری، یک مجموعه کد جدید، یک اینفوگرافی یا حتی یک نمونه سوال امتحان. درست است که بسیاری از دانشجویان میتوانند این فعالیتها را به صورت انفرادی انجام دهند ولی تعریف آن در قالب یک کار گروهی، کمک میکند ضمن اینکه مهارتهای مشارکت و همکاری در آنها تقویت میشود، فرصتی نیز برای یادگیری بهتر دانشجویان ضعیفتر در کنار سایر همکلاسیهایشان در جریان یک فعالیت یادگیری مشترک ایحاد شود.
کار گروهی: جستجو کردن
دانشجویان میتوانند با کمک یکدیگر در مورد پاسخ یک سوال تحقیق کنند و نتایج به دست آمده را به کلاس گزارش دهند. برای مثال این فعالیت میتواند در زمینه پیدا کردن شواهد و مدارک برای رد یا اثبات یک ادعای مطرح شده در درس باشد، مطالعات موردی در مورد مباحث درس یا پیدا کردن منابع جانبی مفید در خصوص سوالات یا مسئلههای مرتبط با درس نیز میتواند فعالیت مناسبی برای کار گروهی باشد.
کار گروهی: نقد کردن
نقد کردن فرصت طلایی برای کاربست دانش و توسعه مهارتهای حل مسئله در اختیار دانشجویان قرار میدهد. دانشجویان نه تنها میتوانند به دنبال پیدا کردن نقاط ضعف یا اشتباهات در یک موضوع باشند، بلکه میتوانند علل و عوامل به وجود آورنده مشکل و راههای رفع آن را نیز بررسی کنند. استاد درس میتواند به طور عمدی مطلبی حاوی اطلاعات یا نتیجهگیریهای غلط یا متناقض در اختیار گروهها قرار دهد و از آنها بخواهد، آن را بررسی نمایند.
کارگروهی: بازی
از دیگر راههای درگیر کردن دانشجویان در فعالیتهای گروهی، پیشنهاد بازیهایی است که مستلزم همکاری اعضای گروه است. ممکن است در نگاه اول به نظر برسد که بازی آن هم در کلاس درس کار معقولی نیست اما اضافه کردن کمی تفریح و شوخطبعی هدفمند به کلاس نه تنها انرژی و روحیه دانشجویان را افزایش میدهد بلکه میتواند خود ابزاری در جهت کمک به یادگیری عمیقتر شود. برای مثال شما میتوانید اصطلاحات کلیدی درس را به صورت کارتهایی تهیه کنید و از دانشجویان بخواهید در گروه خود، یک نفر آن کارت را بدون دیدن متن آن، روی پیشانی خود قرار دهد و سایر اعضا تلاش کنند با توجه به آموختههای خود از درس، او را در حدس زدن کلمه یا اصطلاح نوشته شده، کمک کنند. این بازی و بازیهای مشارکتی دیگر، هم انرژی دانشجویان را تخلیه میکند و هم به یادگیری بیشتر کمک مینماید.
نتیجه گیری:
گرچه ممکن است در برخی رشتهها و صنایع، کار انفرادی مورد تشویق بیشتری باشد، اما تحقیقات زیادی نشان میدهند که انسانها در گروه بهتر یاد میگیرند. فعالیتهای گروهی میتوانند در هر سطح و رده آکادمیک از آموزش ابتدایی تا آموزش عالی مورد استفاده قرار گیرند خصوصا کارهای تیمی در سطوح عالی، به دانشجویان کمک میکنند با واقعیتهای موجود در بازار کار و محیطهای شغلی آشنا شوند و قادر باشند آموختههای شخصی خود را در قالب فعالیتهای گروهی با اهداف مشترک پیادهسازی کنند.
نکته مهم این است که شما به عنوان مدرس، باید بتوانید مدل و روش خاص خود را بیابید روشی که بیشتر با نیازهای شما، درسی که ارائه میکنید و دانشجویانی که در کلاس شما ثبت نام شدهاند، انطباق داشته باشد.
منابع:
Kennette, Lynne N. Hanzuk, Wes. (2017). Four Types of Group Work Activities to Engage Students. Faculty Focus
Bossert, S. T. (1988). Chapter 6: Cooperative activities in the classroom. Review of Research in Education, 15, 225-250. doi: 10.3102/0091732X015001225
Bowman, M., Frame, D. L., & Kennette, L. N. (2013). Enhancing Teaching and Learning: How Cognitive Research Can Help. Journal on Excellence in College Teaching: Brain-Based Learning (Special Issue), 24(3), 7-28.
Cortright, R. N., Collins, H. L., Rodenbaugh, D. W., & DiCarlo, S. E. (2003). Student retention of course content is improved by collaborative-group testing. Advanced Physiological Education, 27 (3), 102-108.
Gilley, B., & Clarkston, B. (2014). Collaborative testing: Evidence of learning in a controlled in-class study of undergraduate students. Journal of College Science Teaching, 43(3) 83-91.
Hennessey, M. G. (1999). Probing the dimensions of metacognition: Implications for conceptual change teaching-learning. Paper presented at the annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Boston, MA. Retrieved from http://eric.ed.gov/PDFS/ED446921.pdf
Kennette, L. N., & Frank, N. M. (2013) The value of peer-review opportunities for
students in writing-intensive classes. Psychology Teaching Review. 19(2), 106-111.
Kramarski, B., & Mevarech, Z. R. (2003). Enhancing mathematical reasoning in the classroom: The effects of cooperative learning and metacognitive training. American Educational Research Journal, 40(1), 281-310. doi: 10.3102/00028312040001281
Ontario Ministry of Advanced Education and Skills Development (2005), Essential Employability Skills. Retrieved from: http://www.tcu.gov.on.ca/pepg/audiences/colleges/progstan/essential.html
Rajaram. S. & Pereira-Pasarin, L. P. (2007). Collaboration can improve individual recognition memory: Evidence from immediate and delayed tests. Psychonomic Bulletin & Review, 14(1), 95-100.
U.S. Department of Education. (1992). Cooperative Learning. Office of Research. Retrieved from http://www.ed.gov/pubs/OR/ConsumerGuides/cooplear.html