اگر یک معلم هستید پس حتما تجربه روبهرو شدن با دستکم یک دانشآموز شرور در هر سال تحصیلی را دارید. دانشآموز شرور کسی است که فعالانه قصد بر هم زدن نظم کلاس را دارد، نقش شما را به عنوان معلم به سخره میگیرد و تمام تلاشش را برای مطرح کردن خودش به عنوان شخصیت منفی داستان و یک رهبر مبارز میکند. چنین دانشآموزانی کابوس هر معلمی هستند یک نفر از آنها برای یک کلاس فاجعه است چه برسد به اینکه در یک کلاس چند نفر از چنین دانشآموزانی حاضر باشند.
مدیریت کلاسی که دانشآموزان شروری دارد، هنر معلمی را به اعلا درجه خودش به چالش میگیرد و هر معلمی با سر و کله زدن با چنین دانشآموزانی خودش را محک میزند. در اینجا چند تکنیک ساده برای مدیریت دانشآموزان شرور را مطرح میکنیم که شاید برای شما کارساز باشد:
- پیشداوری نکنید: اینکه یک دانشآموز در گذشته، رفتار بدی داشته لزوما به این معنا نیست که تا ابد بدرفتار باقی بماند. بسیاری از معلمان، قبل از آغاز سال تحصیلی، لیست دانشآموزان را به همکاران خود نشان میدهند و در مورد سابقه دانشآموزان تحقیق میکنند این راه خوبی برای شناخت نسبی از دانشآموزان است اما مراقب باشید این مشورتها، منجر به ایجاد پیشداوری نسبت به شاگردانتان نشود. اینکه یک نوجوان در گذشته بدرفتار بوده، ممکن است به دلیل شرایط خاص کلاس، نحوه رفتار معلم و وضعیت خانوادگی فرد بوده باشد، و لزوما به این معنا نیست که قرار است در کلاس شما هم آشوب به پا کند. حتی اگر چنین هم باشد، به این معنا نیست که شما نمیتوانید وضعیت را تغییر دهید.
- برچسب نزنید: هرگز به دانشآموزان لقب ندهید و برچسب نزنید. نه تنها به هیچ کدام از دانشآموزان نباید لقب "نابغه" و "باهوش" بدهید، همینطور نیز نباید به دانشآموزان القابی مثل "شرور" ، "تخس"، "بیادب" و "کودن" بدهید. هر لقبی که به دانشآموزان میدهید، رفتهرفته تبدیل به صفت آنها میشود.
- دانشآموزان را درک کنید: بسیاری از دانشآموزان شرور از خانوادههای مسئلهدار میآیند. خانوادههایی که دچار معضلات اجتماعی مثل فقر، اعتیاد، طلاق یا بزهکاری هستند. اغلب این دانشآموزان در خانه خود مورد غفلت والدین قرار گرفتهاند. کسی آنها را جدی نگرفته است و آنها کمبود توجه و محبت والدین و نزدیکان را در مدرسه با رفتار شرورانه و خشونتطلبانه جبران میکنند. باور داشته باشید که آنچه یک نوجوان سرکش را آرام میکند، محبت و توجه خاص معلم او است. اگر به او ثابت کنید که به او باور دارید و مطمئن هستید که او میتواند رفتارش را اصلاح کند و با درستکاری و تلاش، توجه بیشتری جلب کند، زندگی او را نجات خواهید داد. بیشتر این کودکان و نوجوانان بدرفتار، به تنها چیزی که نیاز دارند این است که باور کنند کسی (تنها یک نفر) در دنیا هست که آنها را دوست دارد. همین کلید تغییر رفتار آنها میشود.
- مربی حقیقی باشید: اگر شما معلمی هستید که به شغل خود عشق میورزید و سرنوشت شاگردانتان بیش از ساعاتی که بر حسب وظیفه و شغل خود در کلاس میگذرانید برای شما مهم است، بنابراین نگاهی بلندمدت به شاگردانتان داشته باشید، رفتار آنها را در درازمدت تغییر دهید. حتی اگر آنها رفتار خود را در طول سال به طور کامل اصلاح نکردند، اطمینان حاصل کنید که در آینده راه درست را انتخاب خواهند کرد. این نوجوانان عمیقا نیاز به توجه، مراقبت و تربیت یک فرد دلسوز دارند. به دانشآموزان خود توجه و عشق نثار کنید آنها منقلب خواهند شد حتی اگر در ظاهر چیز دیگری وانمود کنند.
- بر نقاط قوت آنها تاکید کنید: کمتر پیش میآید که یک دانشآموز شرور فاقد هر گونه جنبه مثبتی باشد. بالاخره چیزی هست که او در آن عملکرد خوبی داشته باشد ممکن است او در ورزش موفق باشد یا در نقاشی و طراحی استعداد داشته باشد. ممکن است اهل موسیقی و آواز خواندن باشد. اگر هیچ کدام از اینها را ندارد دست کم چیزی هست که او دوست بدارد مثل انواع ورزشها یا ورزشکاران، برنامههای تلویزیونی یا سینما. این نکات را بیابید و برجسته کنید.
- هدفهای رفتاری سادهای در نظر بگیرید. از این دانشآموزان انتظار نداشته باشید یکباره متحول شوند هدفهای رفتاری سادهای را در نظر بگیرید و کمکشان کنید رفتار خود را قدم به قدم اصلاح کنند. اگر نوجوان شرور دیروز، امروز جویدن آدامس سر کلاس را متوقف کرده این یک پیشرفت بزرگ است. ممکن است اگر این روند را ادامه دهید، در هفته آینده، پاهایش را هم از روی میز جمع کند.
- بیاعتنایی کنید: دانشآموزان شرور عاشق جلب توجه هستند بنابراین اگر آنها در کلاس جنجال بر پا کردند یا با صدای بلند در نظم کلاس اخلال ایجاد کردند، بیاعتنا باشید و به آنها این پیام را بدهید که نمیتوانند صبر شما را لبریز کنند. بعد از اتمام کلاس با آنها به طور خصوصی صحبت کنید. به آنها بگوئید که چنین رفتارهای ناشایستی شما را ناامید میکند و شما اطمینان دارید که آنها میتوانند بسیار بهتر از این رفتار کنند و عملکرد تحصیلی و اخلاقی بهتری از خود نشان دهند.
واقعیت این است که دانشآموزان شرور، در هر کلاسی، میتوانند معلم را به سر حد جنون برسانند و کنترل کلاس را از دست معلم خارج کنند، اما صبر و استقامت کلید موفقیت شما در مدیریت کلاس است. به جای ارجاع این نوجوانان به دفتر پیش ناظم و مدیر و تهدید به اخراج، خودتان شخصا این مسئله را مدیریت کنید و بگذارید احساس اطمینان دوطرفه برقرار شود. فراموش نکنید که شما هم وقتی نوجوان بودید گاه حرفهای ناخوشایندی میزدید و کارهای ناشایستی میکردید این اقتضای نوجوانی است. صبور باشید قطعا موفق میشوید.