هر جا که هستید سرتان را از روی صفحه نمایشگر بلند کنید و نگاهی به اطراف بیندازید. چه می‌بینید؟ در هر کجا که باشید چه در محل کار چه در اتوبوس و یا در کافه، به احتمال قوی تعداد زیادی از افراد را دور و بر خود خواهید دید که سرشان در صفحات نمایشگر تلفن همراه یا لپ‌تاپ است. اما آیا ما واقعا به تکنولوژی معتاد شده‌ایم؟ کودکان‌مان چطور؟ این سوال ترسناکی است که ذهن بسیاری از پژوهشگران و دانشمندان را به خود جلب کرده است و موضوع بحث‌های داغی بین پزشکان، روان‌شناسان و متخصصان تکنولوژی شده است. تشخیص اختلال اعتیاد به فناوری هنوز تا سال 2013 وارد کتاب راهنمای تشخیص و آماری روان‌پزشکی (DSM-V) نشده است. البته عنوانی به نام "اختلال بازی اینترنتی" به عنوان یک موضوع مطالعه و تحقیق شناسایی شده اما همچنان یک تشخیص رسمی نیست. این موضوع از آنجایی اهمیت دارد که بدون قرار گرفتن این اختلال در لیست اختلالات کتاب مرجع بیماری‌های روانی، نه روان‌پزشکان بابت شناخت و درمان آن می‌توانند مطمئن باشند و نه می‌توان از بیمه درخواستی برای پرداخت هزینه درمان آن نمود. با این حال سازمان جهانی بهداشت " اختلال بازی" را در فهرست اختلالات مرتبط با اعتیاد قرار داده است. دکتر نیکولاس کارداراس نویسنده کتاب "بچه‌های نورانی: چگونه صفحات نمایشگر کودکان ما را ربوده‌اند؟" در این‌باره شک ندارد که استفاده بیش از حد از صفحات نمایشگر یک اختلال است. در مطالعه تصویر مغزی تاثیر زمان استفاده از صفحات نمایشگر قابل مشاهده است. او به تجربه کار با نوجوانانی اشاره می‌کند که به حدی در بازی غرق بودند که حتی برای رفتن به دستشویی نمی‌توانستند از جای خود برخیزند. به عقیده او شواهد کاملا روشن است اما نکته اصلی این است که ما آمادگی روبه‌رو شدن با آن را نداریم. جامعه ما توسط تکنولوژی به تسخیر درآمده است و مانند داستان پادشاه برهنه‌‌ای که کسی جرات گفتن حقیقت را به او نداشت، ما نیز نمی‌توانیم با این حقیقت روبه‌رو شویم که زندگی، سلامت و حتی عملکرد مغز انسان امروز به خصوص کودکان تحت تاثیر فناوری در حال تغییر است. دکتر داگلاس جنتایل پژوهشگر دانشگاه ایووا و نویسنده کتاب "هنر زمان استفاده از صفحات نمایشگر" معتقد است اگر بازی و وقت‌گذرانی پای نمایشگرها یک اعتیاد نباشد اما حتما یک سوءعملکرد جدی است که جوانب مختلف زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده و علائم بالینی جدی را ایجاد می‌کند. چه میزانی، مشکل زاست؟ تعریف جنتایل به تاثیر استفاده از رسانه‌ها و نمایشگرها بر مغز و وابستگی جسمی نمی‌پردازد همچنین به این سوال متخصصین که آیا استفاده زیاد از نمایشگرها می‌تواند علامت اختلالات دیگری همچون افسردگی، اضطراب یا اختلال بیش‌فعالی نقص توجه ADHDباشد یا خیر پاسخی نمی‌دهد. با این حال تعریف او بر این نکته تاکید دارد که استفاده زیاد از نمایشگرها منجر به ایجاد مشکلاتی در زندگی فرد می‌شود که مداخله درمانی را ضروری می‌نماید. جنتایل یکی از نویسندگان مقاله تحقیقی در مورد گزارش والدین از میران اعتیاد فرزندان به نمایشگرها است. در این تحقیق محققان از والدینی که فرزندان مدرسه‌‌ای داشتند درخواست کردند پرسشنامه‌‌ای را در خصوص اختلال بازی انینترنتی تکمیل نمایند. برای مثال از آنها پرسیده شد: آیا بازی کامپیوتری تنها چیزی است که سبب می‌شود فرزند شما حال خوبی پیدا کند؟ آیا وقتی او خواسته می‌شود وسیله را کنار بگذارد دچار خشم یا اندوه می‌شود؟ آیا میزان استفاده از نمایشگرها رو به افزایش است؟ آیا این استفاده با سایر حوزه‌های زندگی همچون بودن در کنار خانواده، دوستان و یا مدرسه تداخل پیدا می‌کند؟ نکته مهم به نظر متخصصین این نیست که شما چه میزان ساعتی را صرف نمایشگرها می‌کنید بلکه نحوه رابطه شما با آن و تاثیر آن بر سایر جوانب زندگی شما است. جستجوی درمان حتی در صورتی که اعتیاد به تکنولوژی یک بیماری به رسمیت شناخته شده در امریکا هم نباشد باز هم راه‌های درمانی برای کاهش اثرات سوء آن وجود دارد. تجربه یک پسر که در برنامه درمانی شرکت نموده چنین است: "من بازی با کامپیوتر را از سن 9 سالگی شروع کردم. من به بازی علاقمند شدم چون جذاب بود اما بعد از مدتی ترجیح می‌دادم به جای بودن با دیگران وقتم را صرف بازی کنم." به باور مادرش بعد از شرکت در یک دوره درمانی او پیشرفت زیادی را خصوصا در زمینه تمرکز و رفتار نشان داده است اما مشکل اینجاست که او همچنان به یک لپ‌تاپ برای انجام تکالیف مدرسه نیاز دارد و هنوز یک گوشی هوشمند برای ارتباط با دوستانش دارد. بیشاپ، درمانگر روانی در کالیفرنیا و کارولینای شمالی، نوجوانان با اختلال بازی را به دو گروه اصلی تقسیم می‌کند گروه اول که عمدتا پسران هستند زمان زیادی را صرف بازی‌های ویدئویی می‌کنند و اغلب با مشکلات دیگری همچون افسردگی ، اضطراب و اختلالات ارتباطی و اجتماعی یا اتیسم مواجه هستند. دسته دوم دخترانی هستند که به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی اعتیاد دارند. آنها وقت خود را با گرفتن سلفی و گاهی عکس‌های نامناسب از خودشان و یا آزار و اذیت اینترنتی می‌گذرانند. به نظر بیشاپ بهتر است این مشکل را یک "عادت بد" بنامیم تا "اعتیاد" وقتی نوجوانان فکر می‌کنند که مشکلات آنها به خاطر یک عادت است بیشتر امکان دارد بتوانند آن را تغییر دهند تا زمانی که فکر کنند معتاد شده‌اند و رفتارشان غیر ارادی است. وقتی به کسی برچسب اعتیاد می‌زنیم محتمل است که او را دچار یک بیماری مزمن بدانیم که برای نوجوانانی که در مرحله شکل‌دهی به هویت‌شان هستند می‌تواند خطرناک باشد. عادت‌های مختلف راه‌های درمان خاص خود را می‌طلبند. برای مثال افرادی که به الکل یا مواد مخدر یا قمار عادت دارند شاید به دشواری بتوانند راه جایگزینی پیدا کنند. اما افرادی که اختلال خوردن دارند ناچارند همزمان با خوردن وعده‌های غذایی روزانه، رابطه خود با غذا را بازتعریف کنند. زندگی امروز ما مثل غذا با تکنولوژی نیز گره خورده است بازی‌های ویدئویی و شبکه‌های اجتماعی اجتناب‌ناپذیرند؛ بسیاری از نوجوانان برای انجام تکالیف مدرسه به کامپیوتر نیاز دارند، مهارت‌های فنی برای محیط‌های شغلی لازم است پس نمی‌توان از شرّ فناوری خلاص شد بلکه باید به جای آن یک راه مناسب برای بازتعریف رابطه خود با تکنولوژی بیابیم. منبع: Kamenetz, Anya. (2018). Screen Addiction Among Teens: Is There Such A Thing? npr Education
۲۹ فروردین / ۱۴۰۱ افزایش دخالت والدین در امور تحصیلی فرزندان، خوب است یا بد؟ پیامدهای والدین سالاری برای آموزش و یادگیری